Trung tâm Khảo thí và Đánh giá Chất lượng Đào tạo được thành lập theo Quyết định số 219/QĐ/ĐHQG/TCCB, ngày 21 tháng 8 năm 1999 của Giám đốc ĐHQG-HCM, tại thời điểm chỉ sau 4 năm hình thành mô hình ĐHQG-HCM. Vào thời gian trên, phong trào bảo đảm chất lượng (BĐCL) trong nước chưa được chú trọng và phát triển. Vì vậy, sự ra đời của Trung tâm cho thấy tầm nhìn chiến lược và sự quan tâm đặc biệt của lãnh đạo ĐHQG-HCM đối với công tác BĐCLGD. Trung tâm là một trong hai đơn vị đầu tiên trong cả nước chuyên trách về công tác BĐCLGD.
Hiện nay, Trung tâm là bộ phận bảo đảm chất lượng cấp ĐHQG-HCM, là đơn vị thường trực của Hội đồng ĐBCL giáo dục ĐHQG-HCM, có chức năng tham mưu Giám đốc ĐHQG-HCM thực hiện quản lý chuyên ngành về công tác khảo thí, đánh giá và BĐCL đào tạo trong toàn ĐHQG-HCM; thực hiện các dịch vụ về khảo thí và KĐCLGD; là đơn vị đầu mối triển khai công tác xếp hạng đại học quốc tế, thi đánh giá năng lực, và phụ trách về khảo thí tiếng Anh trong ĐHQG-HCM.
Quá trình hình thành và phát triển của Trung tâm có sự gắn kết chặt chẽ với các hoạt động BĐCL của ĐHQG-HCM. Có thể chia thành các giai đoạn phát triển như sau:
Từ năm 1999-2003, khi vừa thành lập, Trung tâm được giao là đại diện của ĐHQG-HCM tham gia Mạng lưới các trường đại học Đông Nam Á (AUN). Năm 2001, ĐHQG-HCM tiên phong triển khai thi tuyển sinh đại học bằng phương pháp trắc nghiệm.
Từ năm 2004 - 2006: Trung tâm thực hiện hoạt động đánh giá chất lượng giảng dạy trong dự án ĐBCL đầu tiên ở cấp chương trình; tham gia Mạng lưới các tổ chức quốc tế về ĐBCL trong GDĐH (INQAAHE) và Mạng lưới chất lượng Châu Á Thái Bình Dương (APQN).
Từ năm 2007-2010: Tham gia xây dựng Quy định tạm thời về kiểm toán và KĐCLGD tại ĐHQG-HCM, xây dựng Kế hoạch chiến lược về ĐBCL; thành lập Hội đồng ĐBCLGD ĐHQG-HCM; tổ chức Hội nghị chất lượng lần thứ nhất, triển khai đánh giá 3 chương trình đầu tiên theo AUN-QA; phối hợp liên kết đào tạo cao học về đo lường đánh giá trong giáo dục.
Từ năm 2011-2015: Triển khai kế hoạch chiến lược về ĐBCL, xây dựng kế hoạch cho giai đoạn tiếp theo; đẩy mạnh đánh giá ngoài nội bộ và chính thức các chương trình theo AUN-QA; tổ chức các khóa tập huấn, hội thảo, đào tạo kiểm định viên. Năm 2013, Trung tâm chủ trì xây dựng Đề án thành lập Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục thuộc ĐHQG-HCM.
Từ năm 2016- nay: Tổ chức phối hợp đánh giá chất lượng theo các bộ tiêu chuẩn trong và ngoài nước; triển khai đề án xếp hạng và thi đánh giá năng lực; tổ chức hội nghị, hội thảo; xây dựng các tài liệu hướng dẫn, văn bản quản lý.
Có thể nói, chỉ trong vòng 20 năm, công tác BĐCL tại ĐHQG-HCM đã có những bước phát triển rất nhanh chóng và toàn diện, góp phần thúc đẩy mạnh mẽ phong trào BĐCL chung trong cả nước.
Về cơ cấu tổ chức, trong thời gian đầu mới thành lập, Trung tâm gặp nhiều khó khăn khi chỉ có một số ít cán bộ chuyên trách và kiêm nhiệm, chủ yếu thực hiện công tác về khảo thí và hầu như chưa có các hoạt động liên quan đến BĐCL; các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, hệ thống văn bản quản lý, hướng dẫn triển khai còn rất hạn chế. Đến nay đội ngũ cán bộ của Trung tâm đã phát triển gồm 23 người (trong đó có 3 TS, 10 ThS), cơ cấu tổ chức bao gồm Ban Giám đốc và 5 phòng chức năng cùng với tổ chức chi bộ Đảng (5 đảng viên) và Công đoàn. Đội ngũ cán bộ của Trung tâm còn khá trẻ, song luôn nhiệt tình, có trách nhiệm trong công việc, một số cán bộ có nhiều kinh nghiệm trong công tác chuyên môn về BĐCL.
Là một đơn vị nhỏ, song Trung tâm đã được lãnh đạo ĐHQG-HCM tin tưởng giao nhiều trọng trách quan trọng như công tác BĐCL, thi đánh giá năng lực và xếp hạng đại học quốc tế. Đặc biệt, tháng 4/2018, Trung tâm Khảo thí Tiếng anh đã được sáp nhập vào Trung tâm Khảo thí và ĐGCLĐT, góp phần tăng thêm nguồn lực cho Trung tâm. Đến nay, bộ phận khảo thí tiếng anh đã tổ chức 192 kỳ thi VNU-EPT cho 38.034 lượt thí sinh tham gia các kỳ thi ĐGNL cấp chứng chỉ VNU-EPT, các kỳ ĐGNL phân loại đầu vào, quá trình và đầu ra cho sinh viên của các CSGD trong và ngoài ĐHQG-HCM.
Với chức năng là đơn vị thường trực của Hội đồng ĐBCL ĐHQG-HCM, Trung tâm rất chú trọng các hoạt động hỗ trợ, phát triển và kết nối hệ thống BĐCL bên trong tại ĐHQG-HCM như: hoàn thiện hệ thống văn quản quản lý, tài liệu hướng dẫn công tác BĐCL như Quy chế ĐBCL, Quy định về đánh giá và KĐCLGD, hướng dẫn tự đánh giá theo tiêu chuẩn AUN-QA; nâng cao năng lực đội ngũ thông qua các hoạt động tập huấn, đào tạo kiểm định viên, tọa đàm chia sẻ kinh nghiệm; thực hiện định kỳ họp giao ban và họp Hội đồng ĐBCL; tổ chức trên 80 đoàn đánh giá ngoài nội bộ cấp ĐHQG theo AUN-QA; hỗ trợ hoàn thiện báo cáo tự đánh giá và phối hợp đón tiếp các đoàn đánh giá ngoài chính thức; tích cực tham gia tư vấn, hỗ trợ công tác BĐCL cho hơn 30 trường đại học tại khu vực phía nam.
Đặc biệt, năm 2017, Trung tâm đã tham gia xây dựng và trình Ban Giám đốc ĐHQG-HCM hai đề án quan trọng là Đề án Nâng cao vị thế của ĐHQG-HCM thông qua hoạt động xếp hạng đại học quốc tế giai đoạn 2017-2020 và Đề án xây dựng và tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực phục vụ công tác tuyển sinh đại học, cao đẳng tại ĐHQG-HCM. Dưới sự chỉ đạo của Ban Giám đốc ĐHQG-HCM, Trung tâm đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị thực hiện thành công tác mục tiêu kế hoạch đề ra, và đã đạt được một số kết quả quan trọng như ĐHQG-HCM lần đầu tiên lọt vào top 701-750 ĐH hàng đầu thế giới theo Bảng xếp hạng QS WORLD hai năm liền 2019, 2020; bước đầu tổ chức thành công kỳ thi đánh giá năng lực, được xã hội đánh giá cao, riêng năm 2019 kỳ thi đã thu hút gần 50.000 thí sinh dự thi. Về công tác đánh giá ngoài, ĐHQG-HCM là đơn vị tiên phong và dẫn đầu cả nước với 57 chương trình được AUN công nhận đạt chuẩn chất lượng (tính đến hết năm 2020), 04 chương trình đạt chuẩn ABET và một số chương trình đạt chuẩn quốc tế khác. Ngoài ra, các trường thành viên đều đạt chuẩn KĐCL theo các bộ tiêu chuẩn trong nước và quốc tế... Những kết quả này thể hiện sức mạnh hệ thống của ĐHQG-HCM khi triển khai toàn diện, hiệu quả các giải pháp nâng cao chất lượng, góp phần khẳng định hình ảnh và vị thế của ĐHQG trong hệ thống đại học cả nước.
Trong suốt các giai đoạn phát triển, Trung tâm luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo rất sâu sát của các cấp lãnh đạo ĐHQG-HCM, sự hỗ trợ, phối hợp chặt chẽ của Văn phòng và các Ban chức năng, các trường đại học thành viên, đơn vị trực thuộc, cũng như mối quan hệ hợp tác tích cực giữa Trung tâm và các trường đại học ngoài hệ thống ĐHQG-HCM.
Trước xu thế toàn cầu hóa của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, trong bối cảnh hệ thống giáo dục đại học đang có những bước phát triển rất nhanh chóng, yêu cầu về đổi mới và nâng cao chất lượng đào tạo luôn được xã hội đặt ra, đòi hỏi ĐHQG-HCM phải xây dựng và triển khai chiến lược nâng cao chất lượng đồng bộ về các lĩnh vực đào tạo, nghiên cứu khoa học và phục vụ cộng đồng. Chính vì vậy, với vai trò và trách nhiệm của mình, Trung tâm Khảo thí&ĐGCLĐT cần nỗ lực không ngừng để nâng cao năng lực chuyên môn, đáp ứng chức năng nhiệm vụ và sự kỳ vọng ngày càng cao của các cấp lãnh đạo, theo tinh thần xuyên suốt đã được xác định là “Kết nối hệ thống, phục vụ cộng đồng và hội nhập quốc tế”, góp phần nâng cao hơn nữa vị thế và hình ảnh của ĐHQG-HCM trong nước và quốc tế.
